Dự kiến, các sàn thương mại điện tử thực hiện kết nối, cung cấp thông tin người bán cho cơ quan thuế từ ngày 1/1/2022. Từ 1/8, khi Thông tư 40 có hiệu lực, cơ quan thuế sẽ thực hiện công tác khảo sát, chuẩn bị kết nối dữ liệu.
Theo quy định tại Thông tư 40 do Bộ Tài chính vừa ban hành, các sàn thương mại điện tử phải kê khai và nộp thuế hộ cho cá nhân kinh doanh.
Các sàn thương mại điện tử căn cứ doanh thu, các khoản thu khác mà cá nhân kinh doanh thông qua sàn nhận được bao gồm các khoản nhận được qua đơn vị vận chuyển (COD), hình thức trung gian thanh toán và một số hình thức thanh toán khác... để xác định doanh thu kê khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh. Các khoản thuế khấu trừ trực tiếp trên doanh thu là thuế Giá trị gia tăng và thuế Thu nhập cá nhân.
Quy định mới cũng yêu cầu các sàn thương mại điện tử kết nối và cung cấp thông tin người bán hàng trên sàn. Điều này gây ra tranh cãi cũng như lo lắng khi chỉ còn một thời gian ngắn nữa quy định mới sẽ có hiệu lực.
Cơ quan thuế đưa ra lộ trình dự kiến
Tổng cục Thuế cho hay, theo quy định của Luật Quản lý thuế và các văn bản hướng dẫn, cá nhân kinh doanh phát sinh nghĩa vụ được tự kê khai nộp thuế hoặc ủy quyền cho cá nhân, tổ chức kê khai, nộp thuế thay.
Thông tư số 40 quy định nhằm hướng dẫn rõ hơn về thủ tục trong trường hợp các sàn giao dịch thương mại điện tử thực hiện kê khai thay, nộp thuế thay cho cá nhân kinh doanh qua sàn theo ủy quyền hoặc thỏa thuận của cá nhân và theo đúng quy định của pháp luật. Đồng thời, để hỗ trợ cá nhân kinh doanh có thể kê khai đúng, đủ, kịp thời, Thông tư đã quy định trách nhiệm các sàn thương mại điện tử trong việc cung cấp thông tin.
Trên cơ sở đó, hệ thống cơ sở dữ liệu của ngành thuế sẽ hỗ trợ tra cứu thông tin tổng hợp doanh thu kinh doanh trên toàn quốc để cá nhân có thể tự thực hiện việc khai thuế, nộp thuế kịp thời, đầy đủ theo đúng quy định.
Tổng cục Thuế cũng đưa ra lộ trình dự kiến cho việc triển khai kết nối cung cấp thông tin các sàn thương mại điện tử. Theo đó, dù quy định của Thông tư 40 có hiệu lực từ 1/8 nhưng phải đến đầu năm sau, các sàn thương mại điện tử mới kết nối và chia sẻ thông tin người bán.
Cụ thể, từ nay đến trước 1/8, Tổng cục Thuế chủ trì phối hợp với Bộ Công Thương khảo sát thực tế một số sàn giao dịch thương mại điện tử để xây dựng chuẩn dữ liệu; dự thảo chuẩn dữ liệu lấy ý kiến các sàn.
Giai đoạn từ 1/8 đến trước 1/10, cơ quan thuế sẽ tổng hợp ý kiến phản hồi, hoàn thiện, trình các cấp có thẩm quyển ban hành chuẩn dữ liệu kết nối thông tin.
Giai đoạn nâng cấp ứng dụng để đảm việc kết nối thông tin theo chuẩn định dạng bằng phương thức điện tử giữa Tổng cục Thuế với các sàn thương mại điện tử sẽ được thực hiện vào cuối năm nay, kể từ 1/10. Đến đầu năm sau, các sàn thương mại điện tử có thể thực hiện kết nối thông tin với cơ quan thuế theo chuẩn dữ liệu bằng phương thức điện tử.
Tổng cục Thuế sẽ tổ chức lấy ý kiến Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam và các sàn giao dịch thương mại điện tử.
Trước đó, Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (Vecom) và nhiều doanh nghiệp vận hành các sàn thương mại điện tử đã bày tỏ ý kiến về một số nội dung trong Thông tư 40. Vecom cho rằng lộ trình (ngày 1/8/2021 - PV) áp dụng các yêu cầu với sàn thương mại điện tử là quá ngắn để kịp chuẩn bị hệ thống cho việc thu thập dữ liệu và báo cáo theo yêu cầu của cơ quan thuế.
Vẫn còn nhiều băn khoăn
Một số sàn thương mại điện tử chia sẻ rằng khó có thể kiểm soát cũng như không có thông tin về doanh thu, tài khoản ngân hàng, căn cước công dân, mã số thuế, địa chỉ người bán. Để phù hợp với thực tiễn, cơ quan thuế nên cân nhắc chỉ áp dụng yêu cầu cung cấp thông tin và khai thuế, nộp thuế thay đối với các sàn có thực hiện chức năng là trung gian thanh toán giữa người mua và người bán.
Trao đổi thêm với ICTnews, đại diện sàn thương mại điện tử Chợ Tốt nói rằng còn một số vướng mắc cần được cơ quan thuế hướng dẫn thêm trong việc xác định trách nhiệm kê khai, nộp thuế cũng như đối tượng cần áp dụng thông tư này.
Cụ thể, có một số sàn thương mại điện tử hiện nay (trong đó có Chợ Tốt) là trang mua bán trực tuyến theo hình thức rao vặt (online classified), nơi người bán cung cấp thông tin hàng hóa, sau đó người mua và người bán tự trao đổi, liên lạc và thực hiện giao dịch mua bán, thanh toán mà Chợ Tốt không can thiệp vào quá trình giao dịch. “Chợ Tốt không có căn cứ để theo dõi và ghi nhận các thông tin liên quan đến giao dịch mua bán trong thực tế. Do vậy, sẽ chưa có đủ cơ sở để thực hiện việc khai thuế thay, nộp thuế thay cho cá nhân”, đại diện doanh nghiệp này phản ánh.
Một doanh nghiệp khác đang vận hành Batdongsan.com.vn cũng bày tỏ ý kiến tương tự.
Ngoài ra, theo quy định về đối tượng áp dụng của Thông tư 40, cá nhân kinh doanh là cá nhân cư trú có hoạt động sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ thuộc tất cả các lĩnh vực, ngành nghề sản xuất, kinh doanh theo quy định của pháp luật. Trong khi đó, đa số người bán trên Chợ Tốt là người bán cá nhân, nhiều người chỉ bán thanh lý các món đồ ít sử dụng, không nhằm mục đích kinh doanh. "Việc xác định được đối tượng nào phải cung cấp thông tin cho cơ quan thuế cần được hướng dẫn rõ hơn", đại điện Chợ Tốt nói.